ویژگی های ظاهری و ساختاری
شیپور نوعی بوق فلزی از جنس برنج یا آلیاژهای مشابه است که از گذشته های دور تا امروز مورد استفاده بوده است. بوق های برنجی، کَرناهای بلند نقاره خانه ها، کرمیل ها و انواعی از کَرناها از خانواده شیپورها محسوب می شوند. سازهای این خانواده اگرچه از نظر شکل و اندازه و کارکرد با هم اختلاف دارند اما ویژگی های مشترک زیر باعث هم خانواده شدن آنها می شود :
جنس بدنه این سازها فلزی ست .
دهانه (محل دمیدن) آنها پیاله ای یا شبه پیاله ای ست.
بیشتر آنها دارای دهانه شیپوری در انتهای لوله صوتی هستند.
طول لوله صوتی شان نسبتاً طویل است.
کاربردشان بیشتر خبررسانی و رزمی بوده است.
بدنه ساز های این گروه، لوله صوتی بلندی ست که قطر آن از سَر به تَه ترجیهاً افزایش می یابد و در انتها به دهانه شیپوری ختم می شود. طویل بودن لوله صوتی باعث شده که در بعضی نمونه ها برای کاستن از حجم ساز، لوله را یک یا چند بار خم کنند. از این رو در بررسی سازهای این گروه با شکل های مختلفی مانند بدون خَم (مستقیم)، با یک خم و با دو یا چند خم مواجه می شویم. خم کردن لوله صوتی باعث می شود یک شیپیور با طول تقریبی دو متر، به طول حدود سی سانتی متر تغییر وضعیت دهد.
تکنیک اجرایی شیپور
تکنیک اجرایی سازهای گروه شیپورها مانند تکنیک اجرایی همه سازهایی ست که دهانه پیاله ای شکل دارند. صداهای سازهای این گروه متناوب اند و در نواختن آنها از تکنیک نفس برگردان استفاده نمی شود.
موارد و نوع استفاده شیپور
انواعی از سازهای این گروه در قدیم، در نقاره خانه های حکومتی و مذهبی با نام هایی چون کَرنا، بوق، کرمیل و … نواخته می شدند و برخی دیگر در جنگ ها اجرای موسیقی جنگی را بر عهده داشتند. در گروه های اجراکننده موسیقی مذهبی و تعزیه نیز از انواعی از این سازها استفاده می شود. به طورکلی می توان گفت شیپورها غالباً نقش خبررسانی یا تهییج را بر عهده داشته اند. سازهای بادی برنجی اروپایی، از جمله ترومپت ها، هورن ها، ترومبون ها و توباها حاصل تغییر و تحولاتی هستند که در سازهای خانواده شیپور ایجاد شده اند.
