تمبوره که نام و ساختمان آن ارتباطش را با تنبور به اثبات میرساند از سازهای منطقه تالش، در غرب استان گیلان است. این ساز نیز از خانواده ساز زهی مضرابی (زخمه ای) مقیّد استکه هم با مضراب و هم با انگشتان دست نواخته می شود و در رده بندی سازها در گروه زه صداهای مضرابی قرار می گیرد.
ویژگی های ظاهری و ساختمانی تمبوره
تمبوره تالشی کوچکترین ساز زهی مضرابی (زخمه ای) در نواحی مختلف ایران است. این ساز کاسه طنینی کوچکی به شکل تقریباً نیمه گلابی دارد و روی دهانه کاسه آن صفحه چوبی قرار می گیرد. کاسه طنینی به دسته ای نه چندان طویل متصل است که دستان ها روی آن بسته می شوند. تمبوره 3 یا 4 وتر دارد و کاسه و دسته آن به صورت یکپارچه ساخته می شوند. گوشی ها، سیم گیر، خرک، شیطانک و مضراب از دیگر اجزای ساختمانی این ساز محسوب می شوند.
کوک تمبوره
تمبوره تالشی به دو صورت کوک می شود :
تمبوره برای اجرای موسیقی تالشی
برای اجرای موسیقی ترکی
دستان بندی تمبوره
دستان بندی تمبوره ـ صالح بیدار (روستای چَروَدی، دهستان اَردَه ـ رضوانشهر)
تکنیک های اجرایی تمبوره
تمبوره تالشی هم با مضراب و هم با انگشت های دست نواخته می شود. مضراب راست (تَک)، مضراب چپ (تَک)، ریز و تکرار سریع شکل های ریتمیک ـ متریک مشابه از مهم ترین تکنیک های دست راست هستند و کندن، پنجه کاری، تکیه و ویبراسیون عرضی، از تکنیک های عمده دست چپ محسوب می شوند.
موارد و نوع استفاده تمبوره
تمبوره تالشی ساز همراهی کننده آوازها و مقام های تالشی است و معمولاً در مجالس عروسی و شادمانی به صورت تنها نیز نواخته می شود. از این ساز که امروزه رو به فراموشی است در اجرای ترانه های تالشی همراه با دایره نیز استفاده می شود.
جنس و مواد به کاررفته در ساختمان تمبوره
کاسه و دسته یکپارچه : چوب های نَمدار، توت، افرا، بلوط
صفحه : چوب های گردو، توت
گوشی ها: چوب های آزاد، نمدار، افرا، بلوط
سیم گیر: چوب، میخ فلزی
خرک : چوب های گردو، توت
وترها : سیم فولادی سفید، ابریشم (در قدیم)
دستان ها : زه، ابریشم (در قدیم)، سیم نایلونی
مضراب : پوست درخت گیلاس، شاخ
