باغلاما و سازهای هم خانوادە آن ـ آذربایجان غربی و کردستان

باغلاما در اصل ساز ملی قوم ترک و منطقه آناتولی ست در میان مردم ترک زبان و کرد ربان ترکیه و شمال عراق رایج است.در نیم قرن گذشته باغلاما و سازهای هم خانواده آن بیشتر توسط مهاجران کرد و عراقی در آذربایجان غربی و کردستان ایران رواج یاقته است. گمان می رود باغلاما و سازهای هم خانواده آن محصول تغییر و تحولاتی هستند که روی قوپوز (ساز عاشیقی) صورت گرفته است. قوپوز ساز مورد استفاده ی اوزان های قرون گذشته (اجداد عاشیق ها و بخشی های ترک نژاد) بوده است. به هر ترتیب باغلاما و سازهای هم خانواده آن نقش مهمی در انتقال فرهنگ و موسیقی ترکی به عصر حاضر ایفا کرده اند. در آناتولی این سازها نام های گوناگونی دارند، از جمله باغلامای بلغاری، بوزوق، جورا، چالغی، ساز، چوگور، چِکو، دُمبرا، دینقیر، زیمبرا وتنبور. سازهای این خانواده با دستان بندی های مختلف ( 9،12،17و 24 دستان)دیده می شوند که هر کدام ویژگی و کاربرد خاص خود را دارند. وترها غالباً به تعداد 6 یا 7 عدد در سه ردیف قرار می گیرند. امروزه از انواع باغلاما با وترها و دستان های کمتر نیز استفاده می کنند. باغلاما و سازهای هم خانواده آن از سازهای زهی مضرابی (زخمه ای) مقیّد است  که با مضراب نواخته می شوند و در رده بندی سازها در گروه زه صداهای مضرابی قرار می گیرند.