برچسب: ساز ایرانی

پوست

پوست تار از قسمت نازک پوس چهارپایانی مانند بز و برهّ انتخاب می شود

خرک

خرک معمولاً از جنس استخوانِ به کار رفته در روی دسته و شیطانک به طول تقریبی 5 و ارتفاع 2 سانتی متر ساخته می شود که با دو پایۀ کوچکِ خود روی پوست کاسه قرار می گیرد و سیم ها هر یک جداگانه از درون شیار های کم عمقی که بر سطح خرک ایجاد شده اند عبور می کنند. برای ثابت ماندن خرک بر روی پوست، تکه های کوتاهی از جنس دستان ها از حلقه های کوچکی که روی خرک (دو حلقه در طرفین و یک حلقه در وسط) ایجاد شده می گذرند و به سیم گیر که در انتهای بدنۀ کاسه قرار دارد وصل می شوند.

دسته

دستۀ تار از چوب های سختیا توت، به صورت لوله ای توپرُ به طول تقریبی50 و قطر تقریبی 4 سانتی متر ساخته می شود که از طرف جلو (محل انگشت گذاری) صاف برش خورده و از طرف پشت نیم دایره است و دستان ها با فواصل معین، روی آن بسته می شوند. در طرفین طول دسته (سطح رویی) دو رشته نوار از جنس استخوان کار می گذارند که هم به زیبایی دسته کمک می کنند و هم مانع فرسایش چوب در اثر تماس زیاد انگشت ها می شوند. دستۀ تار از یک طرف به نقاره و از طرف دیگر به سر پنجۀ تار متصل است.

سرپنجه

سرپنجه یا جعبۀ کوک (جعبۀ گوشی ها) جعبۀ کوچک توخالی ست که در ابتدای طول دسته قرار گرفته و از جنس چوب کاسه هاست و به تعداد سیم های تار، شش گوشی (در هر طرف سه گوشی) روی آن قرار دارند.

گوشی ها

 تار 6 عدد گوشی از جنس چوب، به تعداد سیم های ساز دارد که به صورت میخ درشت سَر پهن ساخته می شود. قسمتی که هنگام کوک کردن، با دست چپ نوازنده به چپ و راست گردانده می شود پهن تر است و بیرون سرپنجه قرار دارد و قسمتی که یک سرِ سیم به دور آن پیچیده می شود باریک تر است و داخل فضای خالی سرپنجه قرار دارد.